خرید مسکن و وام مسکن، مسئله بسیاری از افراد، به‌خصوص جوانان است. انواع وام مسکن وجود دارد که توسط بانک‌های مختلفی و با شرایط متفاوت، اعطا می‌شود. نوسانات ارزی در چند سال گذشته و جو حاکم بر بازار مسکن، باعث شده که یک فرد نتواند تنها با پس‌انداز، صاحب خانه شود. بنابراین در این‌گونه موارد تنها گزینه، گرفتن وام مسکن است.
وام مسکن چیست؟
هر کشوری با توجه به بودجه خود، تسهیلاتی را در اختیار شهروندان قرار می‌دهد تا مردم بتوانند به اهدافشان برسند. میزان این تسهیلات، باتوجه به زیرساخت اقتصادی مملکت متفاوت است. سود در نظر گرفته شده برای این وامها نیز متفاوت است که از سود ۲ درصد تا ۲۰ درصد، متغیر است. چون بیشتر مردم نمی‌توانند به صورت یکجا، کل مبلغ خانه را بپردازند، از وام مسکن استفاده می‌کنند و بازپرداخت وام را به صورت اقساط و با سودی مشخص، به بانک برمی‌گردانند.
انواع وام مسکن
- وام‌هایی که با خرید اوراق ممتاز از بازار بورس دریافت می‌شوند
- وام‌هایی که از محل صندوق پس‌انداز مسکن پرداخت می‌شوند
۱٫ وام‌های اوراق‌دار
وام‌های اوراق‌دار، یکی از انواع وام مسکن بدون سپرده است. برای دریافت این وامها متقاضیان باید به ازای هر ۵۰۰ هزارتومان وام، یک برگه اوراق خریداری کنند. هزینه هر برگ از اوراق ،۷۵ هزار تومان است. فردی که وام ۷۰ میلیونی می‌خواهد، باید ۱۴۰ برگه اوراق بخرد که هزینه آن ۱۰ میلیون تومان خواهد شد. این نوع وامها ویژگی‌های زیر را دارند:
- با خرید اوراق، در صف نوبت وام نمی‌مانید.
- بعد از خرید اوراق، اقدامات لازم بعدی برای پرداخت وام صورت می‌گیرد.
- اقساط وام مسکن را می‌توان به روش ساده یا پلکانی پرداخت کرد.
- برای دریافت وام از طریق اوراق، محدودیت دفعات وجود ندارد.
- وام مسکن انفرادی بدون سپرده و با اوراق در تهران ۷۰ میلیون تومان و در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر، تا ۶۰ میلیون و در سایر مناطق تا ۶۰ میلیون تومان است.
- وام مسکن زوجین بدون سپرده و با اوراق در تهران ۱۲۰ میلیون تومان و در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر، تا ۱۰۰ میلیون و در سایر مناطق تا ۸۰ میلیون تومان است. سود بازپرداخت این تسهیلات، حدود ۱۷.۵ درصد و زمان بازپرداخت حداکثر ۱۲ سال است.
۲٫ وام مسکن یکم سال ۹۹
یکی از انواع وام مسکن که پرتقاضا و پرطرفدار است، وام مسکن یکم است. این وام از طریق بانک مسکن به افراد مجرد یا زوج‌ها اعطا می‌شود. رقم این وام به مرور زمان افزایش می‌یابد.
مبلغ وام انفرادی مسکن یکم در سال ۹۹
- برای تهران، ۸۰ میلیون تومان است.
- برای مراکز استان‌ها و شهرها ( دارای جمعیت بالای ۲۰۰ هزار نفر) تا ۶۰ میلیون تومان است.
- برای سایر مناطق تا ۴۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
مبلغ وام مسکن یکم زوجین ۹۹
- برای تهران، ۱۶۰ میلیون تومان است.
- برای مراکز استان‌ها و شهرها (دارای جمعیت بالای ۲۰۰ هزار) تا ۱۲۰ میلیون تومان است.
- برای سایر مناطق تا ۸۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
بازپرداخت وام مسکن ۹۹ به صورت ۱۲ ساله است. برای دریافت وام، باید نیمی از مبلغ وام را به مدت یک سال سپردهگذاری کنید.
۳٫ وام مسکن جوانان (وام ۲۵۰ میلیون تومانی)
یکی از انواع وام مسکن برای خرید خانه، وام مسکن جوانان است. در این طرح، یک حساب سرمایه‌گذاری کوتاه مدت، به نام حساب پس انداز مسکن جوانان افتتاح می‌شود. افراد از تسهیلات و مزایای این حساب، با بازپرداخت اقساط برای خرید خانه بهره‌مند می‌شوند.
شرایط وام مسکن جوانان
حداکثر مبلغ این وام به ترتیب برای تهران، شهرهای بزرگ و سایر شهرها به ترتیب زیر است:
در پایان سال پانزدهم بالغ بر ۲۵۰ میلیون تومان،۲۱۰ میلیون تومان و ۱۸۴ میلیون تومان است.
در پایان سال ششم به ترتیب بالغ بر ۱۶۰ میلیون تومان، ۱۲۰میلیون تومان و ۹۴ میلیون تومان است.
در پایان سال پنجم به ترتیب بالغ بر ۱۵۰میلیون تومان، ۱۱۰ میلیون تومان و ۸۴ میلیون تومان تعیین شده است.
- نرخ سود ۹ درصد است.
- این وام به جوانان بالای ۱۸ سال که درآمد مستقل دارند (مجرد یا متاهل) تعلق می‌گیرد.
- بانک با بررسی فیش حقوقی و گردش حساب توانایی شما برای بازپرداخت وام را می‌سنجد.
- بازپرداخت این تسهیلات به روش ساده، حداکثر ۲۰ سال و به روش پلکانی، حداکثر ۱۲ سال است.
- این وام به افرادی که از تسهیلات بانک مسکن، برای خرید و احداث واحد مسکونی استفاده کرده‌اند تعلق نمی‌گیرد.
- این وام برای مناطق شهری است. به افراد خارج از محدوده شهر، تعلق نمی‌گیرد.
- معمولا مدت انتظار برای دریافت این وام، بین ۵ تا ۱۵ سال می‌باشد.
شرایط فرد برای دریافت وام مسکن جوانان
حداقل سن برای دریافت این وام ۱۸ سال است. فرد باید در بانک مسکن حساب «پس انداز مسکن جوانان» افتتاح کند. پس از افتتاح حساب فرد به صورت ماهیانه با حداقل واریزی، یا به صورت یکجا در ابتدای دوره و یا به دفعات، شروع به سپردهگذاری می‌کند.
۴٫ وام جعاله یا تعمیر مسکن
یکی از مشهورترین انواع وام مسکن، جعاله است. این وام به صاحبان خانه پرداخت می‌شود. متقاضیان، هم کسانی که در صندوق پس‌انداز مسکن حساب دارند و هم کسانی که از طریق خرید اوراق اقدام به دریافت این وام می‌کنند، می‌توانند از وام جعاله استفاده کنند.
- برای دریافت وام جعاله، باید اوراق خریداری کنید .برای دریافت وام ۲۰ میلیون تومانی۴۰ برگ از این اوراق لازم خواهد بود.
- سود بازپرداخت وام جعاله، ۱۸ درصد است.
- با ضوابط فعلی، نیازی به داشتن ضامن وجود ندارد. اما تا زمان پرداخت کامل اقساط، خانه شما در رهن بانک خواهد بود. برخی شعبه‌ها درخواست ضامن یا چک و سفته می‌کنند.
۵٫ انواع وام مسکن دانشجویان
وام مسکن دانشجویان، یکی از انواع وام مسکن است که وزارت علوم با همکاری صندوق رفاه دانشجویان، به دانشجویان اعطا می‌کند. این صندوق هر ساله تسهیلاتی را به صورت وام برای امور تحصیلی، ازدواج، زیارت و شهریه، در اختیار دانشجویان قرار می‌دهد. دانشجویان موظف هستند تا اتمام دوره تحصیلی خود، این وام را تسویه کنند.
لیست بانک هایی که تسهیلات وام مسکن می‌دهند
- بانک مسکن، انواع وام مسکن و تسهیلات خرید مسکن را ارائه می‌دهد. در رابطه با وام مسکن اولین و مهمترین بانک ایران است.
- بانک‌های خصوصی، معمولا سریع‌تر وام می‌دهند. اما به لحاظ ضامن سخت‌گیر هستند. سقف تسهیلات زیر ۱۰۰ میلیون تومان دارند. مثلا بانک سامان نیاز به ضامن ندارد و بانک، سند را به عنوان ضامن قرار می‌دهد و نهایت با سقف ۶۰ میلیون تومان وام پرداخت می‌کند.
- بانک ملی، طرحی به نام طرح ویژه مسکن دارد که باید حساب مخصوص به این طرح را افتتاح کنید. این طرح از لحاظ مبلغ سپردهگذاری و مدت ماندن در حساب، در قالب ۳ طرح ارائه می‌شود.
نحوه‌ی بازپرداخت اقساط انواع وام مسکن
دو روش در بازپرداخت انواع وام مسکن وجود دارد. روش ساده و پلکانی:
در روش ساده همان طور که از نامش پیداست، ماهانه مبلغ ثابتی باید پرداخت شود. مزیت انتخاب شیوه ساده این است که رقم سود پرداختی در این حالت از تمام حالت‌های پلکانی دوره‌ای کمتر خواهد بود.
در حالت پلکانی ۵ گزینه پیش رو وجود دارد. در روش پلکانی قسط سال اول با رقم پایین‌تری نسبت به روش ساده تعیین می‌شود و در دوره‌های مشخص یک ساله، چهار ساله یا پنج ساله بر این رقم افزوده می‌شود.
روش‌های سالانه شامل پلکانی ۳، ۵ و ۹ درصد است. در میان آنها روش پلکانی ۹ درصد برای کسانی مناسب است که می‌خواهند کمترین میزان قسط ماهانه را بپردازند. به این ترتیب، سالانه ۹ درصد بر میزان اقساط آنها اضافه خواهد شد.
مدارک لازم برای انواع وام مسکن چیست؟
هر کدام از بانک‌ها برای اعطای انواع وام مسکن، مدارکی می‌خواهند. ممکن است از بانکی به بانک دیگر متفاوت باشد. اما این مدارک اشتراکاتی نیز دارد که در ادامه آنها را لیست می‌کنیم:
- اصل و تصویر تمام صفحات سند مالکیت ملک (سند باید حتما به نام دریافت‌کننده تسهیلات باشد)
- اصل و تصویر پایان‌کار ساختمان
- ارائه قبض برق یا مدارکی که بانک بتواند بر اساس آن کدپستی خانه‌ای را که می‌خواهید برایش تسهیلات بگیرید، تایید کند
- اصل و تصویر کارت ملی و تمام صفحات شناسنامه مالک یا مالکین
- اصل و تصویر کارت ملی و تمام صفحات شناسنامه ضامن یا ضامنین
- مدارک شغلی و درآمد دریافت‌کننده تسهیلات مانند جواز کسب و فیش حقوقی
- رسید پرداخت مبلغ ارزیابی ملک
- تکمیل و امضای فرم درخواست وام
- یکی از شرایط ضامن وام مسکن این است که از توانایی مالی برخوردار باشد. چنانچه وام گیرنده نتواند به موقع تعهدات خود را بپردازد، طبق قانون مبالغ اقساط از حساب ضامن برداشته می‌شود. مدارک دال بر این توانایی هنگام اخذ وام از سوی بانک، بررسی می‌شوند.
مبلغ انواع وام مسکن در سال ۹۹
با توجه به جهش قیمت مسکن در سال ۹۸ مردم دیگر رغبتی برای دریافت انواع وام مسکن نداشتند. چرا که قیمت مسکن بسیار بالا رفته و نرخ تسهیلات ثابت مانده بود. در چنین شرایطی لزوم افزایش مبلغ وام حس می‌شود. اخبار قطعی در این زمینه وجود ندارد. اما مسئولان در برخی موارد به این افزایش اشاره داشته‌اند. معاون امور اقتصادی سازمان برنامه و بودجه، در مصاحبه‌ای اعلام کرد که: ” دولت در نظر دارد، بودجه بانک مسکن را در سال ۹۹ افزایش دهد تا این بانک بتواند تسهیلات بیشتر و بهتری را به متقاضیان ارائه کند”.
سخن آخر
در این مقاله، انواع وام مسکن جدید و شرایط دریافت آن را توضیح دادیم. اما در نظر داشته باشید، که ممکن است با گذر زمان شرایطی آن تغییراتی داشته باشد. بهتر است با مراجعه به بانک مورد نظر از شرایط روز آن بانک برای اعطای وام اطلاع کسب کنید.