افتتاح حساب کوتاه مدت توسط مادر

در صورت تصویب نهایی،مادر حساب بانکی برای فرزند باز می کند و حق برداشت تا 18 سالگی با مادر است / سير تغييرات حقوقي و قانوني حق برداشت مادر

چهارمین دسته، فرد افتتاح کننده مادر طفل (غیرقیم، غیروصی) برای طفل زیر ۱۸ سال و حساب نیز به نام خود طفل خواهد بود که برداشت فقط با مادر (در صورت فوت مادر تنها بعداز ۱۸ سال توسط خود طفل) از نوع حساب های قرض الحسنه است

اقتصاد گردان - «ماده واحده-تبصره قانون اجازه افتتاح حساب پس انداز برای اطفال به شرح زیر اصلاح می شود:مادر می تواند به نام فرزند صغیر خود انواع حساب های بانکی اعم از سپرده های قرض الحسنه و سپرده های سرمایه گذاری بلندمدت باز کند و حق برداشت از این حساب ها تا رسیدن صغیر به سن ۱۸ سال تمام شمسی فقط با مادر است
 معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، لایحه اصلاح تبصره قانون اجازه افتتاح حساب پس‌انداز برای اطفال را به هیات دولت ارائه نموده است.معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با هدف حمایت از نقش و جایگاه مادری و نیز دفاع از منافع عالیه کودکان، لایحه اصلاح تبصره قانون اجازه افتتاح حساب پس انداز برای اطفال را به منظور ایجاد اختیار قانونی برای مادر در افتتاح حساب و برداشت از آن برای فرزند کمتر از ۱۸ سال خود به هیئت دولت ارائه نموده است.
با توجه اینکه مادران در افتتاح حساب بانکی برای فرزندان کمتر از ۱۸ سال خود و برداشت از این حساب با موانع قانونی مواجه بودند، قانون گذار در تاریخ ۳۰ بهمن ماه ۱۳۵۶ قانون «اجازه افتتاح حساب پس انداز برای اطفال» را به صورت ماده واحده به تصویب رساند. به موجب تبصره ماده واحده مذکور «مادر می تواند به نام فرزند صغیر خود حساب پس انداز باز کند و حق برداشت از این حساب تا رسیدن صغیر به سن ۱۸ سال تمام فقط با مادر است.»
ولی با تصویب قانون «عملیات بانکی بدون ربا» در تاریخ ۸ شهریور ۱۳۶۲ مادران در افتتاح حساب و برداشت از آن برای اطفال خود با مشکل محدودیت قانونی مواجه شدند زیرا ماده (۳) این قانون، سپرده های بانکی را به دو نوع قرض الحسنه و سرمایه گذاری بلند مدت تقسیم کرد و با این تقسیم بندی، عملا اختیار قانونی مادر در افتتاح حساب و برداشت از آن برای فرزند کمتر از ۱۸ سال خود، محدود به سپرده های قرض الحسنه شد.
بنابراین نظر به مشکلاتی که پیش روی مادران به ویژه مادرانی که مسئولیت حضانت و نگهداری فرزندان کمتر از ۱۸ سال خود را عهده دار می باشند، وجود دارد و آنها را در افتتاح انواع سپرده های بانکی برای فرزندان خود با تضییقات و محدودیت های قانونی مواجه کرده است و از سوی دیگر نظر به ضرورت تسهیل قانونی فرآیند تامین منافع آینده کودکان و بهره مندسازی کودکان از حمایت های مالی والدین در بهترین وجه آن و نیز در راستای بند (۲) اصل (۲۱) قانون اساسی بر حمایت از مادران به ویژه در دوران حضانت فرزند، معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری که وظیفه سیاست گذاری ستادی و رصد و پایش در حوزه زنان و خانواده را عهده دار است، لایحه «اصلاح تبصره قانون اجازه افتتاح حساب پس انداز برای اطفال» را با هدف کلان حمایت از نقش و جایگاه مادری و نیز دفاع از منافع عالیه کودکان، تهیه و به هیئت دولت ارائه نموده است.
«ماده واحده-تبصره قانون اجازه افتتاح حساب پس انداز برای اطفال به شرح زیر اصلاح می شود:مادر می تواند به نام فرزند صغیر خود انواع حساب های بانکی اعم از سپرده های قرض الحسنه و سپرده های سرمایه گذاری بلندمدت باز کند و حق برداشت از این حساب ها تا رسیدن صغیر به سن ۱۸ سال تمام شمسی فقط با مادر است.»

بخشنامه شرایط افتتاح حساب برای افراد (طفل و نوجوان) زیر ۱۸ سال در بانک ها اصلاح شد

 به دنبال تغییراتی در مواد بخشنامه افتتاح حساب برای افراد زیر ۱۸ سال (طفل و نوجوان) در بانک‌ها اکنون افتتاح حساب به ۵ دسته تقسیم بندی شده است، که دسته اول، ولی (پدر یا جد پدری) قیم یا وصی (با حکم) به عنوان افتتاح کننده حساب برای طفل زیر ۱۸ سال و به نام خود طفل امکانپذیر است که امکان برداشت از حساب توسط افتتاح کننده و یا با ارائه حکم رشد بوده و نوع حساب قابل افتتاح شامل انواع حساب به جز حساب جاری با دسته چک است.

دسته دوم فرد افتتاح کننده خود طفل با سن بین ۱۲ تا ۱۸ سال، بدون حکم رشد و به نام خود طفل است که امکان برداشت قبل از ۱۸ سال، فقط بعد از ۱۵ سال تمام یا با ارائه حکم رشد بوده و نوع حساب نیز فقط حساب قرض الحسنه خواهد بود.

دسته سوم هم فرد افتتاح کننده خود طفل با سن زیر ۱۸ سال و با حکم رشد و به نام خود طفل است که امکان برداشت فقط توسط خود طفل با ارائه حکم رشد و شامل حساب سپرده مدت دار و قرض الحسنه است.

 چهارمین دسته، فرد افتتاح کننده مادر طفل (غیرقیم، غیروصی) برای طفل زیر ۱۸ سال و حساب نیز به نام خود طفل خواهد بود که برداشت فقط با مادر (در صورت فوت مادر تنها بعداز ۱۸ سال توسط خود طفل) از نوع حساب های قرض الحسنه است.

آخرین نوع حسابی که برای افراد زیر ۱۸ سال امکان افتتاح آن وجود دارد، حساب توسط سایر افراد غیرولی، غیر قیم و غیر وصی (از جمله مادر) افتتاح می شود و سن طفل باید زیر ۱۸ سال و به نام افتتاح کننده به نفع طفل باشد. امکان برداشت این حساب با افتتاح کننده و یا طفل دارای حکم رشد است که حساب نیز از نوع سپرده سرمایه گذاری (کوتاه مدت و بلند مدت) است.

در پایان لازم به ذکر است، بعد از رسیدن طفل به ۱۸ سال تمام امکان برداشت فقط توسط خود طفل است و امکان افتتاح انواع حساب را دارد.

سير تغييرات حق برداشت مادر از حساب بانكي فرزند زير 18 سال 

با انتشار بخشنامه جديد، شرایط افتتاح حساب برای افراد (طفل و نوجوان) زیر ۱۸ سال در بانک ها اصلاح شده و افتتاح حساب براي افراد زير 18 سال به 5 دسته مختلف امكان پذير است. از جمله براساس يكي از اين موارد، مادر مي تواند براي فرزند زير 18 سال خود در بانك حساب افتتاح كند و حق برداشت از اين حساب تا سن 18 سال تمام تنها توسط مادر انجام مي شود. اين در حاليست كه در گذشته، طبق قانون مدني، مادر امكان افتتاح حساب را داشت اما امكان برداشت از حساب را پدر يا جد پدري داشته است و  حتي با وجود قانون مصوب ارديبهشت سال 57 با عنوان افتتاح حساب افراد زير 18 سال، به دليل برداشت هاي مختلف، مادر امكان برداشت از حساب يا تغيير در حساب بانكي فرزند را نداشته است. 

به گزارش تعادل، اكنون بخشنامه حاضر به اين موضوع صراحت دارد كه مادر مي تواند افتتاح حساب فرزند زير 18 سال خود را انجام داده و تا رسيدن فرزند خود به سن 18 سال از آن برداشت كند و جالب اين است كه  تنها مادر يعني افتتاح كننده حساب بانكي، امكان برداشت از اين حساب را دارد. 

طبق قانون مدنی اداره امور و سرپرستی فرزندی که به سن رشد 18 سال نرسیده است با ولی قهری که شامل پدر و جد پدری است و در مواد 1180 تا 1183 قانون مدني حق برداشت از حساب به عهده پدر يا جد پدري بوده است. 

بنابراین از نظر قانون مدنی که برگرفته از فقه شیعه است پدر یا جدپدری در هر حال اجازه هرگونه دخل و تصرف در اموال صغیر دارند مگر اینکه به حکم قانون منع شده باشند.(مواد مذکور در سال 1307 به تصویب رسیده اند)

حال اگر مادری یا فرد ثالثی برای صغیری حساب پس انداز بانکی افتتاح کند با توجه به مواد قانونی یاد شده هریک از پدر و پدربزرگ این اجازه را دارند با ارائه مدارک مربوط به اثبات نسب یاد شده از حساب فرزند صغیر ولو اینکه توسط فردی غیر از ایشان افتتاح شده باشد برداشت نمایند.

اما  براساس تبصره  قانونی تحت عنوان قانون اجازه افتتاح حساب پس انداز كه برای اطفال در قالب ماده واحده در سال 1356 به تصویب رسید مادر می تواند بنام فرزند صغیر خود حساب پس انداز باز کند و حق برداشت از این حساب تا رسیدن صغیر به سن 18 سال تمام فقط با مادر است.

در نظرات مشورتي قوه قضاييه نيز آمده است:  با توجه به صراحت تبصره ماده واحده قانون اجازه افتتاح حساب پس انداز برای اطفال مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۵۷ درصورتیکه مادر به نام فرزند صغیر خود حساب پس انداز باز کند حق برداشت از این حساب را تا رسیدن صغیر به سن ۱۸ سال تمام دارد و اختیار مذکور مغایرت و منافاتی با قانون الغاء مقررات مخالف با قانون مدنی راجع به ولایت و قیمومت ندارد و در این تبصره قانونگذار صرفنظر از مقررات ماده ۱۰ قانون مدنی صریحاً اجازه تنظیم قرارداد مالی مشروط بین مادر و طفل و بانک را تجویز کرده است و مشارالیها می‌تواند از حساب پس انداز مزبور برداشت نماید

بنا به مراتب چون به موجب تبصره مذکور حق برداشت از حساب‌های مزبور تنها به مادر طفل که بازکننده حساب است تفویض گردیده و نظر یا تاکیدی بر ولایت مشارالیها نداشته است بنابراین در این مورد پدر و جد پدری یا وصی منصوب از طرف آنان حق برداشت از حساب پس انداز مزبور را ندارند.

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---