کاربر محترم؛
با تشکر از همکاری اداره کل تشکیلات و روشها بانک سپه در پاسخ به پرسشهای کاربران، متن کامل پاسخهای ارسالی در ذیل قابل دسترسی است:
- اگر شخصی در حساب های قرض الحسنه و سپرده کوتاه مدت خود از یک امضا و در حساب جاری خود از امضا دیگری استفاده کند، آیا اشکالی از لحاظ مقررات بانکی پیش خواهد آمد؟
هر شخصی می تواند برای هر یک از حسابهای خود یک نمونه امضا مستقلی را به بانک ارائه نماید و امضا ارائه شده در سیستم اسکن شده و پرداخت از حساب مشتری فقط با آن امضا میسر خواهد بود.
- در چه مواردی حساب جاری غیر فعال خواهد شد؟
حساب قرض‌الحسنه جاری فاقد گردش مالی از تاریخ ارائه آخرین برگ چک به موسسه اعتباری برای مدت حداقل یک سال به‌عنوان حساب راکد تلقی می‌شود.
- آیا معرف حساب جاری مسئولیت تضامنی دارد؛ لطفا ً در مورد میزان تعهد معرف توضیح بفرمایید؟
معرف حساب جاری فقط تائید کننده آدرس و مشخصات افتتاح کننده حساب می باشد و مسئولیت تضامنی نداشته و صرفاً مسئولیت اخلاقی دارد.
- اگر مشتری از فروشگاه یا بانک، کالا یا وامی دریافت کند و بابت تضمین پرداخت اقساط آن، اقدام به صدور چک بدون تاریخ به میزان کل مبلغ کالا یا وام کرده باشد، عمل او از نظر اصول بانکداری صحیح است؟
صدور چک بدون تاریخ با توجه به صراحت ماده 311 قانون تجارت مبنی بر قید تاریخ صدور در چک، فاقد محمل قانونی است و از نظر اصول بانکداری درج تاریخ بر روی چک، یکی از ارکان صدور چک می باشد. ضمنا ً با توجه به بخشنامه اداره نظارت بر بانکهای بانک مرکزی ج . ا.ا. اخذ چک به عنوان تضمین در هنگام اعطای تسهیلات ممنوع است. شایان ذکر است به موجب قانون عدم الزام سپردن وثیقه ملکی به بانکها و دستگاه و... مصوب 1380 در طرحهای تولیدی اخذ چک با ظهر نویسی ضامن معتبر بلامانع اعلام شده است.
- در مورد تاریخ صدور چک توضیح دهید و تفاوت آن را با وعد چک (قید کردن شرط در چک) بیان کنید.
حسب ماده 311 قانون تجارت در چک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضای صادرکنند برسد پرداخت وجه نباید وعده داشته باشد. براساس ماده 3 قانون صدور چک، صادر کننده چک باید در تاریخ مندرج در آن معادل مبلغ مذکور در بانک محال علیه وجه نقد داشته باشد و هر گاه در متن چک شرطی برای پرداخت ذکر شده باشد، بانک به آن شرط ترتیب اثر نخواهد داد. طبق ماده 3 مکرر قانون صدور چک، چک فقط در تاریخ مندرج در آن یا پس از تاریخ مذکور قابل وصول از بانک خواهد بود. با عنایت به مراتب مذکور، درج تاریخ صدور چک در متن چک الزامی است و نمی توان پرداخت وجه چک را به آینده موکول نمود.
- موارد و نحوه استفاده از سفته چیست؟
طبق ماده 307 قانون تجارت سفته سندی است که به موجب آن امضا کننده تعهد می کند مبلغی را در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین و یا بحواله کرد آن شخص کار سازی نمایند. صدور سفته علاوه بر استفاده در امور بازرگانی در امر دیگر نیز قابل استفاده است.
- موارد ایمنی که باید در مورد صدور سفته مد نظر قرار گیرد چیست؟
به موجب ماده 308 قانون تجارت سفته علاوه بر امضا یا مهر باید دارای تاریخ تحریر و متضمن مراتب ذیل باشد. مبلغی که باید تادیه شود با تمام حروف نوشته شود. گیرنده وجه مشخص گردد تاریخ پرداخت یا سررسید مشخص گردد. شایان ذکر است در سفته قید اسم شخص معین الزامی نیست.
- موارد ایمنی در مورد استفاده از چک چیست؟
درخصوص موارد ایمنی در مورد استفاده از چک به مسئولیت صادرکننده چک می پردازیم:
1- چک وسیله اعتباری محسوب نشده بلکه بصورت سندی جانشین پول نقد می شود لذا نبایستی وعده دار صادر شود.
2- قید هرگونه شرطی در متن چک برای پرداخت مبلغ آن از جانب بانک بلا اثر خواهد بود.
3- تاریخ چک بطور کامل و ترجیحا ً با حروف نوشته شود.
4- از گذاشتن فواصل بیهوده هنگام نوشتن چک خودداری نموده و ارقام را پشت سرهم بنویسند.
5- از نوشتن مبلغ به صورتیکه قابل تبدیل به مبالغ دیگر باشد خودداری بعمل آید.
6- امضای صادرکننده چک با نمونه امضای موجود در شعبه درحدود عرف بانکداری برابر باشد.
- آیا بر روی چک جاری طلایی بجای امضا می توان مهر زد؟
با عنایت به ماده 311 فصل سوم قانون تجارت که صراحتا ً عنوان نموده «چک باید به امضای صادر کننده برسد» چنین استنباط می شود که امضا باید شخصا ً توسط صادر کننده بر روی چک درج شود. ضمنا ً با توجه به اینکه استفاده از مهر بر روی چک امکان سوء استفاده های احتمالی آتی را توسط اشخاص ثالث (به غیر از صاحب حساب) فراهم ساخته و سرقت و یا مفقودی مهر نیز متصور است؛ لذا استفاده از مهر به جای امضا بر روی اسناد به مصلحت نمی باشد.
- آیا شرکتهای بازرگانی (با مسئولیت محدود) که به ثبت رسیده اند برای افتتاح حساب جاری احتیاج به مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت (وزارت صنایع سابق) دارند؟
افتتاح حساب جاری برای هرنوع شرکتی که در اداره ثبت شرکتهای سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به ثبت رسیده باشد صورت می پذیرد.
- لطفا ً در مورد نحوه و مهلت شکایت (کیفری یا حقوقی) دارنده چک برگشتی توضیح دهید؟
حسب ماده 11 قانون صدور چک، دارنده چک تا شش ماه از تاریخ صدور چک و تا شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت چک، حق شکایت کیفری از طریق تقدیم شکایت به دادسرای عمومی و انقلاب حوزه قضایی محل دارد و پس از آن برای مطالبه وجه چک می بایستی اقدام حقوقی از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه عمومی حوزه قضایی محل مربوطه صورت پذیرد.
- آیا شخصی که چک برگشتی به او منتقل شده است، حق شکایت کیفری دارد توضیح دهید.
به موجب ماده 11 قانون چک، شخصی که چک برگشتی به او منتقل شده است حق شکایت کیفری ندارد لکن اقدام حقوقی برای وصول مبلغ چک میسر می باشد.
ماده 11- جرائم مذکور در این قانون بدون شکایت دارنده چک قابل تعقیب نیست و درصورتیکه دارنده چک تا شش ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه نکند یا ظرف شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت شکایت ننماید دیگر حق شکایت کیفری نخواهد داشت. منظور از دارنده چک در این ماده شخصی است که برای اولین بار چک را به بانک ارائه داده است برای تشخیص این که چه کسی اولین بار برای وصول وجه چک به بانک مراجعه کرده است. بانک ها مکلفند به محض مراجعه دارنده چک هویت کامل و دقیق او را در پشت چک با ذکر تاریخ قید نمایند. کسی که چک پس از برگشت از بانک به وی منتقل گردید، حق شکایت کیفری نخواهد داشت مگر آنکه انتقال قهری باشد. درصورتیکه دارنده چک بخواهد چک را به وسیله شخص دیگری به نمایندگی از طرف خود وصول کند و حق شکایت کیفری او درصورت بی محل بودن چک محفوظ باشد، باید هویت و نشانی خود را با تصریح نمایندگی شخص مذکور در ظهر چک قید نماید و در اینصورت بانک اعلامیه مذکور در ماده 4 و 5 را به نام صاحب چک صادر می کند و حق شکایت کیفری او محفوظ خواهد بود.
تبصره - هرگاه بعد از شکایت کیفری شاکی چک را به دیگری انتقال دهد یا حقوق خود را نسبت به چک به هر نحو به دیگری واگذار نماید تعقیب کیفری موقوف خواهد شد.
- شخصی که حساب او مسدود شده است اگر اقدام به صدور چک کند عمل او از نظر قانونی چه حکمی دارد؟
بموجب ماده 10 قانون صدور چک، هرکس باعلم به بسته بودن حساب بانکی خود مبادرت به صدور چک نماید، عمل وی در حکم صدور چک بی محل خواهد بود و به حداکثر مجازات مندرج در ماده 7 قانون صدور چک محکوم خواهد شد.
ماده 7- هرکس مرتکب بزه صدور چک بلامحل گردد به شرح ذیل محکوم خواهد شد :
الف - چنانچه مبلغ مندرج در متن چک کمتر از ده میلیون (10.000.000) ریال باشد به حبس تا حداکثر شش ماه محکوم خواهد شد.
ب - چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از ده میلیون (10.000.000) ریال تا پنجاه میلیون (50.000.000) ریال باشد از شش ماه تا یک سال حبس محکوم خواهد شد.
چ - چنانچه مبلغ مندرج در متن چک از پنجاه میلیون (50.000.000) ریال بیشتر باشد به حبس از یک تا دو سال و ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال محکوم خواهد بود و درصورتیکه صادرکننده چک اقدام به اصدار چکهای بلامحل نموده باشد، مجموع مبالغ مندرج در متون چکها ملاک عمل خواهد بود.
تبصره - این مجازاتها شامل مواردی که ثابت شود چکهای بلامحل بابت معاملات نامشروع و یا بهره ربوی صادر شده، نمی باشد.
- دارنده چک بی محل به چند طریق میتواند وجه چک را مطالبه کند؟
دارنده چک بی محل به دو طریق می تواند وجه چک را مطالبه نماید:
الف - از طریق مراجعه به مرجع قضایی محل
ب - از طریق مراجعه به اداره اجرای ثبت اسناد محل
- با توجه به شرایط قانونی ، چک باید دارای چه خصوصیاتی باشد؟
طبق ماده 311 قانون تجارت، در چک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضای صادر کننده برسد. همچنین طبق ماده 3 قانون صدور چک هرگاه در متن چک شرطی برای پرداخت ذکر شده باشد، بانک به آن شرط ترتیب اثر نخواهد داد.
- چک در وجه حامل دارای چه مشخصاتی است؟
چک در وجه حامل چکی است که در قسمت حواله کرد آن، عبارت «حامل» نوشته شده باشد و چنین چکی به هر شخصی که آن را ارائه نماید. با رعایت سایر مقررات قابل پرداخت است.
- اگر دارنده حساب جاری که چک بی محل صادر کرده است، فوت کند و کلیه دارایی او برابر مبلغ چک نباشد، مسئولیت پرداخت چک با چه کسی است؟
چنانچه وراث ماترک (اموال بجا مانده از متوفی) را قبول نمایند، هر یک از وراث به میزان سهم خود از سهم الارث مسئول پرداخت دیون متوفی می باشند و نسبت به مازاد دیون تکلیفی برعهده وراث نمی باشد.
- شرایط افتتاح حساب جاری طلایی چیست؟
حساب جاری طلائی در ردیف حسابهای سپرده قرض الحسنه جاری است و مشتریان درصورت دارا بودن شرایط لازم می توانند نسبت به افتتاح این حساب نزد شعب اقدام نموده و کلیه عملیات دریافت، پرداخت، انتقالی، بروات، حواله و غیره را در شعب متصل به شبکه جاری طلایی انجام دهند.
شرایط و مدارک مورد نیاز برای افتتاح را در صفحه «
» در زیرمنوی «خدمات ریالی» موجود می باشد.
- آیا از طریق اینترنت می توان فرم‌های مربوط به افتتاح حساب جاری را دریافت کرد؟
در حال حاضر برای دریافت فرم های مربوط به افتتاح حساب جاری، بایستی به یکی از شعب بانک سپه مراجعه کرد.
- در مورد مزایای حساب جاری توضیح دهید.
ارائه خدمات به حساب جاری، محدود به یک شعبه خاص (شعبه افتتاح کننده حساب) نبوده و مشتری (ذینفع چک) با در دست داشتن چک جاری و مراجعه به هریک از شعب بانک سپه می تواند نسبت به اخذ وجه چک مذکور اقدام نماید. همچنین دارندگان حساب جاری در صورت نیاز به دسته چک جدید می توانند درخواست اخذ دسته چک خود را به تمامی شعب بانک سپه ارائه نمایند.
- آیا افتتاح حساب جاری نیاز به معرف دارد؟
بله؛ به استناد مفاد بند 3-1 چگونگی افتتاح حساب سپرده قرض الحسنه جاری بخشنامه شماره یک صندوق داشتن حداقل یک نفرمعرف که دارای حساب قرض الحسنه جاری در بانک باشد الزامی است.
- چگونه می‌توان بدون رفتن به بانک از موجودی حساب جاری باخبر شد؟
دارندگان حساب جاری می توانند با در دست داشتن مدارک شناسایی معتبر به یکی از شعب بانک سپه مراجعه نموده و رمز اول خدمات غیرحضوری را اخذ نمایند. با استفاده از رمز اول یادشده مشتریان می توانند به هریک از سامانه های بانکداری اینترنتی (Internet Bank)، همراه بانک (Mobile Bank) و تلفنبانک سپه مراجعه نموده و از موجودی حساب جاری خود مطلع شوند.